در هر مساله‌ای مشاوره حقوقی موظف به جمع‌آوری اطلاعات دقیق درباره‌ی موضوع و استفاده صحیح از قوانین است. 3- طبق ماده ۴۰ قانون وکالت مصوب 1315، وکیل دادگستری نمی‌تواند نسبت به موضوعی که قبلاً به واسطه سمت قضایی یا حکمیت، در آن اظهار عقیده کتبی نموده است و قبول وکالت نماید. 2- طبق ماده ۳۷ قانون وکالت مصوب 1315، وکیل دادگستری نباید بعد از استعفا از وکالت یا برکنار شدن از طرف موکل یا پایان مدت وکالت به جهتی از جهات، وکالت طرف مقابل یا اشخاص ثالث را در آن موضوع بر علیه موکل سابق خود یا قائم‌مقام قانونی او قبول نمایند. وکیل کیفری، وکیلی است که در حوزه دعاوی کیفری اعم از سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، انتقال مال غیر، جعل و استفاده از سند مجعول و… فعالیت می‌کند.در دعاوی کیفری در مرحله تحقیقات مقدماتی متهم می‌تواند تنها یک وکیل داشته باشد.
- البته در جرایمی که مجازات آن ها حسب مورد اعدام یا قصاص نفس یا سنگسارو یا حبس ابد است چنانچه متهم شخصاً وکیل معرفی نکند دادگاه مکلف است برای او وکیل تسخیری تعیین نماید حتی اگر شخص متهم چنین درخواستی را به عمل نیاورد.
- در واقع این افراد بدون وارد شدن به مراحل کارآموزی و آزمون کانون وکلا در یک مورد خاص پروانه وکالت اخذ کرده اند.
- اگر لازم است اصل اسناد خود را نزد وکیل به امانت بگذارید حتماً باید از وی رسید دقیق دریافت کنید تا بعدها باعث اختلاف نشود.
- البته در جرایم منافی عفت متهم حق دارد از حضور یا معرفی وکیل برای خودش امتناع کند .
افرادی که در آزمون کانون وکلای دادگستری شرکت می‌کنند پس از موفقیت در آزمون وکالت و گذراندن دوره کارآموزی و آزمون آن به عنوان وکیل پایه یک دادگستری مشغول به کار می‌شوند. کسانی که در آزمون وکلای قوه قضاییه ثبت‌نام می‌کنند هم پس از قبولی در آزمون وارد دوره کارآموزی وکالت می‌شوند. در صورتی که شخص مورد نظر این دوره را هم با موفقیت پشت سر بگذارد و بتواند حدنصاب نمره را در آزمون وکالت پس از کارآموزی کسب کند، به عنوان وکیل قوه قضاییه میتوانند مشغول به کار شود.
مشاور حقوقی کیست؟
نکته 1ـ برای آشنا شدن با مقرراتی که وکلا باید در رابطه با مراجعین و موکلین خود رعایت کنند می توان به مطالعه قوانین و مقررات مربوط به وکالت که در مجموعه قوانین حقوقی درج شده مراجعه کرد، مضافاً این که خلاصه ای از موارد مهم این قانون ها در پشت برگه وکالتنامه چاپی و کلا ًدرج شده است که موکل می تواند آن را در فرصت کافی از وکیلش گرفته و بررسی دقیق نماید. وکیل کسی که از طرف شخص دیگری – اعم از حقوقی یا حقیقی – به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور می‌شود. وكيل دادگستری فقط در چارچوب اختيارات قانونی موکل می توانند در مراجع قضايی، ثبتی و اداری، از طرف موكل يا شركت يا مؤسسه يا… حاضر شود و اقدام به دفاع نماید و وکیل مدنی نیز با اختیارات حاصله از سوی موکل می تواند اقدام نماید.
انواع وکالتنامه
در صورتی که وکالت در خارج از ایران داده شده باشد باید به گواهی یکی از مامورین سیاسی یا کنسولی جمهوری اسلامی ایران برسد. واقعیت این است وکلا با توجه به طبایع بشری ممکن است در حالات و پرونده های مختلف در نقش های متنوعی ظاهر شوند و یا حسب مورد در هر یک از پرونده ها یکی از جنبه های پیش گفته پررنگ تر باشد. وکیلحق این است که گفته شود هیچ وکیلی نیست که همواره و در همه پرونده هایش در یکی از این قالب ها بگنجد.
طبق تبصره ماده 1 قانون فوق الذکر، تعیین تعداد کارآموزان وکالت برای هر کانون بر عهده کمیسیونی متشکل از رئیس کل دادگستری استان، رئیس شعبه اول دادگاه انقلاب و رئیس کانون وکلای مربوط می‌باشد که به دعوت رئیس کانون وکلای هر کانون، حداقل یک بار در سال تشکیل و تصمیم‌گیری می‌نماید. به موجب ماده 346قانون آیین دادرسی کیفری درکلیه امور جزایی طرفین دعوا میتوانند وکیل یا وکلای مدافع خودرا انتخاب نمایند. مدت زمان دوره کارآموزی 18 ماه است و پس از آن آزمونی تحت عنوان اختبار به‌صورت کتبی و مصاحبه علمی شفاهی برگزار می‌شود و شخصی که موفق به قبولی در مجموع 2 آزمون کتبی و شفاهی فوق شود، مجاز به حضور در مراسم تحلیف می‌شود که در مراسم مذکور پس از طی تشریفات و اتیان سوگند توسط ایشان، وی به عنوان وکیل دادگستری یا وکیل پایه یک دادگستری نائل می‌شود. از سوی دیگر، هر دعوای کیفری فقط و فقط یک بار توسط دادگاه بررسی می‌شود، به این معنا که پس از یک بار بررسی و صدور حکم نهایی، امکان مطرح کردن دوباره شکایت وجود ندارد. به این ترتیب، گرفتنِ یک وکیل کیفریِ خوب بسیار ضروری است زیرا چنین وکیلی به موازات داشتنِ ویژگی‌ها و خصوصیات مورد نیاز، به اندازه کافی به همه مسائل حقوقیِ ذیربط نیز اشراف و آشنایی دارد و می‌تواند با ارائه توضیحات و مدارک و اسناد به بهترین نحو از موکل خود دفاع کند. به منظور آشناییِ بیشتر با مقوله وکالت کیفری، لازم است به انواع دادگاه‌های قوه قضاییه، شکایت کیفری، انواع جرایم کیفری و تعریف دعاوی کیفری اشاره شود.
وکلای دادگستری و مشاوران حقوقی وظیفه دارند هر ساله در سه دعوی حقوقی به عنوان وکیل معاضدتی قبول وکالت نمایند و اگر موکل محکوم له واقع گردید حق الوکاله قانونی از آن چه که وصول شد به او پرداخت می شود. وکالت در دادگاه مستلزم داشتن پروانه وکالت می باشد اما قانون تحت شرایطی وکالت بدون پروانه را پذیرفته اشخاصی که واجد معلومات کافی برای وکالت باشند اما پروانه وکالت نداشته باشند می توانند در سال سه مرتبه با اخذ جواز وکالت اتفاقی از کانون مزبوطه برای اقربای سببی و نسبی خود تا درجه ی دوم از طبقه ی سوم وکالت نمایند. قابل ذکر است که جواز وکالت اتفاقی با رعایت شرایط و مقررات مربوطه توسط کانون وکلای دادگستری صادر می شود.
7- کارآموز مکلف است پس از پایان دوره یا در مهلت‌هایی که کمیسیون تعیین می‌کند، پایان دوره خود را اعلام و مدارک انجام تکالیف را حداکثر ظرف بیست روز به کمیسون کارآموزی تسلیم نماید. وکالت از جمله عقدهای بسیار متداول است، که در حال حاضر در صحنه های اجتماعی، بانک ها و اقتصاد بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. در این راستا باید این نکته را نیز اضافه کرد که هیچ یک از وکلا تعهدی به نتیجه ندارند و هرگز نمی توانند از ابتدا برای موکل تضمین کنند که به نفع او حکم می گیرند . بلکه تعهد وکیل ، از نوع تعهد به وسیله است ؛ یعنی نهایت کوشش خود را به عمل می آورد تا حقوق موکل را حفظ کند . معني لغوی وكالت ، تفويض و واگذار نمودن است و در اصطلاح حقوقي، وكالت عقدی است كه به موجب آن يكي از طرفين،طرف ديگر را برای انجام امری (وکیل) خود مي نمايد.
در صورتی که وکالت با سند عادی و یا سند رسمی واگذار گردد، برای انجام امور اداری و یا انجام معاملات می توان استفاده کرد. ولی با وکالت تنظیمی در دفترهای اسناد رسمی نمی توان از سوی فرد حقیقی و یا حقوقی مستقیماً به دادسراها و دادگاه ها رجوع و موضوع وکالت را انجام داد. در مواردی که دعوایی کیفری جریان داشته و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، به دلیل امتناع متهم از اخذ وکیل و یا نداشتن بضاعت مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده‌است که در این صورت به تشخیص دادگاه، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته می‌شود.
یکی دیگر از انواع وکلایی که در این مقاله به آن اشاره خواهیم داشت وکیل سازمانی است. براساس قانون حمایت قضایی از کارمندان نیروهای مسلح و دولتی، در صورتی که این کارمندان دولتی از جمله لشگری و کشوری در کارهای خدمتی با مشکلات حقوقی و قضایی مواجه شوند، سازمان محل خدمت او موظف است متخصصان حقوقی خود را به عنوان وکیل برای دفاع از کارمندانی که با مشکل رو به رو شده اند اختیار کند. به تمامی افرادی که در رابطه با اجرای قانون پنج ساله سوم توسعه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشور از مرکز امور کارشناسان قوه قضائیه و مشاورین حقوقی پروانه وکالت اخذ کرده اند وکیل قوه قضائیه می گویند. از این رو کسانی که قدرت پرداخت حق الوکاله ندارند می توانند از کانون وکلا یا هیئت اجرایی ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 187 و یا از روسای حوزه قضایی تقاضای وکیل معاضدتی نمایند به این شرط که دعوی واقعی بوده و راجع به شخص متقاضی باشد. برای بهره مندی از این تاسیس مفید،متقاضی (خواهان یا خوانده ) باید درخواست خود را به دبیرخانه موسسه معاضدت مستقر در کانون وکلای مرکز تقدیم کند و کسانی که دور از مرکز زندگی می کنند می توانند این درخواست را به دفتر دادگستری محل اقامت خود تسلیم نمایند. برابر قانون،غیر از وکلای مجاز هیچ یک نمی تواند در جلسات دادگاه به سمت وکالت مداخله کند مگر به طور اتفاقی و آن هم به صورت محدود و این در حالی است که شخص دارای معلومات کافی برای وکالت می باشد ولی شغل و حرفه او وکالت در دادگستری نیست و می تواند برای بستگان سببی (مثل برادر،عمو و…) یا نسبی خود(مثل همسر،پدر و مادر همسرو…) وکالت نماید.